W listopadzie ubiegłego roku pisałem o rewitalizacji Góry Parkowej w Bystrzycy Kłodzkiej. Zwróciłem wtedy uwagę m.in. na błędy na tablicy upamiętniającej niemieckiego pisarza, Hermanna Stehra. Dopiero wczoraj miałem okazję być tam ponownie, władze miasta podmieniły tablicę. Tym razem nie budzi ona już żadnych kontrowersji.
Upamiętnienie niemieckich mieszkańców
To jest jedna z charakterystycznych cech terenów, które po 1945 roku weszły w skład państwa polskiego. Dla nowej ludności często ogromnym wyzwaniem było zaadoptowanie się do nowej rzeczywistości, oswojenie obcego często otoczenia.
Jeśli poniemieckie materialne pozostałości nie zostały zniszczone w czasie wojny lub pierwszych latach po niej, dzisiaj są restaurowane z dużą pieczołowitością, traktujemy je jako wspólne dziedzictwo europejskie.
Nie tylko świadectwa materialne zostały ponownie odkryte, do historii, zwłaszcza lokalnej, włączono także dawnych mieszkańców.
Dylemat wyboru
Z perspektywy czasu można zauważyć, że włączanie niemieckich mieszkańców działo się z różnym natężeniem. Były fazy, że czyniono to bez większego zastanowienia i refleksji.
Dzisiaj sytuacja się zmieniła. Nawiązujemy do tych postaci, które w sposób znaczący przyczyniły się do rozwoju miejscowości, stawiane są w jednym szeregu z polskimi odpowiednikami. Nie jest to proces zakończony, wymaga dalszej pracy.
Czy w szkołach nadal są lekcje z regionalistyki? Jaką problematykę podejmują? Czy z okazji świąt mieszkańcy / szkoły oddają część dawnym mieszkańcom?
Bystrzycki przypadek
Niemiecki pisarz, Hermann Stehr nie jest postacią jednoznaczną. W kręgu germanistów są podzielone zdania na temat jego biografii i twórczości.
Miasto postanowiło nie zapomnieć o tej postaci. W czasie prac rewitalizacyjnych w miejscu pochówku pisarza postawiono głaz i umieszczono tablicę informacyjną po polsku i niemiecku. Po krytyce ze strony byłych niemieckich mieszkańców, a także mojej, tablicę zmieniono i poprawiono. Dzisiaj nie budzi ona większych kontrowersji.
Być może w przyszłości do tablicy będzie dołączony kod QR, który zaintersowanych mieszkańców / turystów będzie informować o pisarzu, jego biografii i twórczości.
Zob.
