O wyjątkowym zachowaniu kanclerza Willy’go Brandta w Warszawie przed pomnikiem bohaterów Getta pisałem już nie raz. Dzisiaj przypada 51 rocznica tego symbolicznego gestu. Podczas porządkowania zasobów mojego dysku na komputerze trafiłem na kopię artykułu Pawła Miedzińskiego, który warto przypomnieć i spopularyzować. Autor zamieścił tam zdjęcia W. Brandta, które zostały zdjęte przez cenzurę i nie weszły do obiegu prasowego w PRL. (więcej…)
Na tyłach Domu Towarowego „Renoma” we Wrocławiu przy ul. Czystej znajdował się profesjonalny sklep sportowy. Nie ma po nim śladu. Czyżby pandemia? W jego pobliżu znajduje się jeden z ciekawszych pomników, „Fontanna pamięci”. Pisałem o nim nie raz, jest to moim zdaniem jedno z ciekawszych pomysłów, jak można upamiętniać doświadczenie migracji jako ludzki los, bez zbędnych emocji, bez narodowych konotacji. Dzisiaj stoi zapomniany, fontanna nie działa, dno basenu jest zakryte folią (znajdowały się tam dużych rozmiarów klucze). Nie wiem, kto jest właścicielem, kto jest odpowiedzialny za jego utrzymanie i konserwację. Pomnik w tym stanie i w tak prestiżowym miejscu nie najlepiej świadczy o naszym mieście.
Trzydziesta rocznica podpisania traktatu o dobrym sąsiedztwie stała się, bo stać się musiała, okazją do przypomnienia okoliczności jego zawarcia, jak i efektów. Wprawdzie okoliczności polityczne nie są, mówiąc eufemistycznie, sprzyjające, jednak zorganizowano konferencje i dyskusje, ukazały się publikacje o historycznej genezie i realizacji układu. We Wrocławiu odsłonięto wystawę plenerową pt. „Sąsiedzi w Europie. 30 rocznica polsko-niemieckiego traktatu o dobrym sąsiedztwie”, którą przygotowały wspólnie Centrum Historii Zajezdnia, Miasto Wrocław oraz Fundacja „Krzyżowa” dla Porozumienia Europejskiego. Czy udało się na kilkunastu tablicach pokazać najistotniejsze elementy tego politycznego przełomu i jego konsekwencje? Czy znaleziono odpowiednie proporcję między historyczną genezą i kontekstem polsko-niemieckich relacji a ich współczesnym rozwojem?
Ostatnia 75. rocznica zakończenia II wojny światowej, którą obchodziliśmy w ubiegłym roku, zwróciła raz jeszcze uwagę na to wydarzenie a także jego wielowymiarowe i długotrwałe skutki. Przypomniano wielkie konferencje w Jałcie i Poczdamie oraz podstawy nowego powojennego ładu. Mniejszą uwagę poświęcono tym razem losom ludności cywilnej, jednostkowym tragediom, dotykającym miliony niezależnie od ich narodowości. Może to nieco dziwić, ponieważ dotąd taka optyka oddolnego doświadczenia i przeżycia była bardzo podkreślana. Dostępnych jest wiele świadectw, które stanowią nawet po wielu dekadach poruszający materiał. Czy to oznacza, że temat został już wyczerpany, a nasza uwaga głownie koncentruje się teraz na sprawach bieżących? Nie jest łatwo odpowiedzieć na to pytanie w jednoznaczny sposób. (więcej…)
Za kilka dni będziemy obchodzić 50 rocznicę uklęknięcia zachodnioniemieckiego kanclerza, Willy’ego Brandta przed Pomnikiem Bohaterów Getta w Warszawie. W Niemczech przygotowania do rocznicy idą pełną parą. Niemiecka mennica wypuściła monetę 2 euro z sylwetką klęczącego kanclerza, natomiast niemiecka poczta wprowadziła do obiegu znaczek o wartości 110 centów także z tym wizerunkiem. Czy w Polsce przygotowuje się podobne działania? Ponieważ takie rzeczy planuje się z dużym wyprzedzeniem, pytanie jest z rodzaju retorycznych. Czy nasi rządzący mają jakiś problem z tą rocznicą i jej odpowiednim upamiętnieniem? Jaki jest stan relacji między obu państwami? Jakie różnice w relacjach polsko-niemieckich istnieją między rokiem 1970 a 2020? Choć dzisiaj wpływają na nas inne uwarunkowania, kwestia braku należytego zrozumienia symbolicznego gestu niemieckiego polityka i noblisty nasuwa mimo wszystko pewne analogie. (więcej…)
professor of modern history, photographer - @blogifotografia, blogger - @blogihistoria and podcaster - @2hist1mikr. Personal opinion
