Banalne zwarcie

Szkoła letnia w Paryżu nie może polegać wyłącznie na wykładach i dyskusjach. Byłby to wielki grzech. Wczoraj po południu udaliśmy się na zwiedzanie Paryża. Nie był to zwyczajny spacer z przewodnikiem. Prof. Michael Werner, który mieszka tu od ponad 40 lat, pokazał nam „swój” Paryż. Zobaczyliśmy miejsca, do których rzadko docierają tyryści. Nasz przewodnik z wielkim znawstwem warstwa po warstwie przybliżał nam dzieje miasta nad Sekwaną od średniowiecza po czasy współczesne (przypomina się inny niemiecki uczony, Karl Schlögel i jego metoda (od)czytania miast – „w przestrzeni czas czytamy” / „Im Raume lesen wir die Zeit”). Dużo miejsca poświęciliśmy podczas tej wyprawy po ulicach i zaułkach także Polsce i polskiej emigracji. Ważnymi punktami na naszej trasie była Biblioteka Polska i oczywiście Hotel Lambert. Po drodze robiłem zdjęcia, z zamiarem wykorzystania na blogu, ale i później. Nie przypuszczałem, że dzisiaj będą to już w części zdjęcia historyczne. W nocy w Hotelu Lambert wybuchł pożar i zniszczył część budynku.

Foto: Widok na Hotel Lambert dzień przed pożarem

Po otrzymaniu informacji o pożarze, w czasie popołudniowej przerwy w obradach wyruszyłem w kierunku budynku znanego każdemu polskiemu historykowi. Na Wyspę św. Ludwika dostałem się bez trudu. Niestety, ulice dojazdowe do Hotelu były zablokowane. Wozy strażackie stały na mostach, także w ciasnych uliczkach. Ludzie przystawali na ulicy i komentowali wydarzenia. Strażacy dogaszali pożar i zabezpieczali pogorzelisko.

Dzień wcześniej rozmawialiśmy jeszcze o historii tego budynku, księciu Adamie Jerzym Czartoryskim (1770-1861) i Wielkiej Emigracji, wzorze naszego wychodźstwa dwóch stuleci. Nie ma potrzeby omawiać tu biografii tego znanego polityka i wodza konserwatywnego obozu polskich emigrantów, który od nazwy Hotelu Lambert, rezydencji Czartoryskiego wziął swą nazwę. Żył bardzo długo (jego fotograficzny portret pod koniec życia wykonał słynny Nadar) i aktywnie, niestrudzony w walce o tzw. sprawę polską, ale nie dane mu było umrzeć w poczuciu spełnienia.

Foto: Nadar: Adam Jerzy Czartoryski. Żródło: http://pl.wikipedia.org/wiki/Plik:Adam_Jerzy_Czartoryski_by_Felix_Nadar.PNG

Zwrócę tylko uwagę, że jednym z pierwszych niemieckich autorów, który poświęcił uwagę działalności Czartoryskiego był oldenburski historyk, Hans Henning Hahn. Jego książka pt. „Dyplomacja bez listów uwierzytelniających: polityka zagraniczna Adama Jerzego Czartoryskiego 1830-1840” (Warszawa 1987) stała się w Polsce bestsellerem, a tygodnik „Polityka” przyznał mu nagrodę historyczną. Niestety, nie mógł jej osobiście odebrać. Polskie władze nie wyraziły zgody na jego przyjazd, za swą działalność na rzecz polskiej opozycyji był traktowany jako „persona non grata” (Hahn m.in. przetłumaczył na język polski dokumenty KOR-ru, wielokrotnie pełnił rolę kuriera „Solidarności”, był aktywnym quasi ambasadorem opozycji w RFN).

W XX wieku Hotel Lambert przestał odgrywać rolę polskiego centrum. W połowie lat 70. XX wieku potomkowie Adama Czartoryskiego sprzedali Hotel rodzinie Rotschildów. Władze PRL nie były zainteresowane kupnem polskiej pamiątki. Ponownie sprawa sprzedaży pojawiła się w drugiej połowie lat 90. Próby pozyskania władz polskich dla zakupu tego historycznego obiektu niewiele dały i  dotychczasowy właściciel sprzedał go bratu emira Kataru. Wschodnioeuropejskiego arystokratę miał zastąpić egzotyczny książę. Pałac był od lat zamknięty dla zwiedzających, najskromniejsza nawet  tabliczka nie informowała o jego przeszłości. Rozpoczęto kilkuletni remont, który miał się nareszcie skończyć.

Jakie będą dalsze losy Hotelu Lambert? Czy zniechęcony naftowy szejk wystawi go na sprzedaż? Jeśli duch księcia Adama błąkał się rzeczywiście po salach pałacu, to szkoda że nie zwrócił baczniejszej uwagi na takie nowoczesne i groźne wynalazki, jak instalacje elektryczne. Banalne zwarcie okazało się śmiertelnie niebezpieczne dla kolejnego zabytku…