Przez kilka godzin w Krzyżowej mogłem uczestniczyć w spotkaniu z darczyńcami Fundacji im. Frei von Moltke z Berlina. Wygłosiłem referat pt. „Erinnerungskultur im Osten und Westen Europas”. Po nim odbyła się ciekawa dyskusja. Nie był to pierwszy kontakt z tą grupą. Z wieloma osobami znam się od lat. Przy tej okazji obejrzałem wystawę także plenerową pt. „Wrastanie. Ziemie Zachodnie i Północne. Początek”.
Krzyżowa latem
Krzyżowa tętni życiem. Od tygodni daje schronienie dziesiątkom uchodźców z Ukrainy. Jednocześnie odbywa się zwykła praca z grupami. Zaproszenie od Fundacji im. Frei von Moltke przyjąłem z radością. Była to kolejna okazja do spotkania się z wieloma znajomymi.
Fundacja raz w roku organizuje dla swych mecenasów wyjazd do Krzyżowej, by podziękować za ich wkład, ale także pokazać swoje osiągnięcia, które mogły dojść do skutku dzięki ich hojności.
W tym roku wśród przybyłych do Krzyżowej był syn patronów tego miejsca, Caspar von Moltke.
Zmiana perspektyw
Grupa miała bardzo intensywny program. Jej uczestnicy zwiedzili m.in. Centrum Historii Zajezdnia (dalej CHZ). W rozmowie często wracali do wrażeń z tej placówki. Bardzo mnie to zainteresowało.
Z ciekawością słuchałem. Interesowali się szczególnie losami rodzin obecnych mieszkańców Wrocławia, skąd one przybyły, jakie zostawiły za sobą historię, jak udało im się odnaleźć w nowej rzeczywistości. Historie pokazane na wystawie były dla niemieckich gości w większości wcześniej nieznane.
Pojawiła się także opinia, że wystawa poprzez swą szczegółowość nieobeznanego z historią Wrocławia i Dolnego Śląska zagranicznego widza może trochę przytłoczyć.
Porządkująca wystawa
Zainteresowanie historią dolnośląskiej społeczności jednak nie zgasło. Grupa obejrzała kolejną ekspozycję autorstwa CHZ, tym razem wystawę plenerową pt. „Wrastanie. Ziemie Zachodnie i Północne. Początek”. Pokazano na niej, na przykładach konkretnych losów ludzi, złożoność okresu tuż powojennego, dylematy przyjeżdżających na Ziemie Zachodnie i Północne, ich codzienność, także w kontaktach z niemieckimi mieszkańcami (przed ich wysiedleniem).
W rozmowie odniosłem wrażenie, że uzupełnienie wiedzy dzięki ekspozycji plenerowej pozwoliło na uporządkowanie informacji uzyskanych na wystawie stałej. Organizatorzy wystawy zadbali o tłumaczenie na niemiecki, co okazało się w przypadku wielu niemieckich gości Krzyżowej przysłowiowym strzałem w dziesiątkę (wrocławska ekspozycja jest tylko po angielsku).
Wystawę można obejrzeć w Krzyżowej do jesieni b.r. (wstęp wolny). Towarzyszy jej katalog.
