To jest jeden z najmniej rzucających się w oczy pomników w Berlinie. Cement, prosta forma. Postawiono go na obrzeżach Tiergarten naprzeciwko pomnika upamiętniającego pomordowanych Żydów. Dedykowano go ofiarom okresu nazistowskiego, prześladowanym z powodu swej orientacji seksualnej. Pomnik ten jest ostatnim z rozwiązań komemoratywnych, umieszczonych w ostatnich latach w sercu stolicy Niemiec.
(więcej…)
W centrum Berlina 2 września udostępniono nowe miejsce pamięci i informacji. Poświęcono je tysiącom osób niepełnosprawnych, które zamordowano w III Rzeszy. Koncepcję opracował zespół naukowców z Uniwersytetu w Monachium pod kierunkiem dr. Gerrita Hohendorfa. Zebrano materiały, przeprowadzono wywiady ze świadkami i stworzono wystawę w plenerze. Wkrótce mają być dostępne katalogi po niemiecku i angielsku. Pomnik usytuowano w centrum miasta, w bliskim sąsiedztwie pomnika holokaustu, zamordowanych Sinti i Romów oraz homoseksualistów podtrzymywana będzie pamięć także o ofiarach eutanazji.
(więcej…)
To miejsce pamięci w centrum Berlina nie ma w sobie nic z typowego monumentu „ku czci”. Leży na skrzyżowaniu ruchliwych dróg. W pobliżu Brama Brandenburska, Reichstag, Tiergarten. Mieści się w tym trójkącie. Po dziesiątkach lat zabiegów Sinti i Romom udało się uzyskać miejsce pamięci, które przypomina ich tragedię w okresie III Rzeszy i II wojny. I założenie, i wymowa tego miejsca robią wrażenie, warto poświęcić trochę czasu, by nie tylko je zobaczyć, ale i choć na chwilę zastanowić się nad przekazem, aurą tego miejsca. Oczywiście, powstaje też pytanie o możliwości upamiętnienia polskich ofiar, ale o tym kilka zdań poniżej.
Pomnik żołnierza polskiego i niemieckiego antyfaszysty (Denkmal des polnischen Soldaten und des deutschen Antifaschisten) w centrum Berlina-Friedrichshain w tzw. zwykły dzień gromadzi młodych entuzjastów jazdy na rolkach lub deskorolkach. W internecie aż roi się od stron na ten temat. Jedynie w dni rocznicowe miejsce to zmienia się na kilka chwil i przypomina o swym faktycznym przeznaczeniu. Zabawa usuwa się w cień, na scenę wkracza powaga, wręcz celebra. Nie ulega wątpliwości, że pomnik ten należy do instalacji, które już dawno przestały odgrywać rolę na mapie świadomości i pamięci związanych z relacjami polsko-niemieckimi. Nie jest to powszechnie akceptowane. Od kilku już lat czynione są starania, by zmienić ten stan zapomnienia i nieprzystawalności tego obiektu do obecnych czasów. Pojawiły się m. in. koncepcje, by w tym miejscu utworzyć centrum spotkań polsko-niemieckich.
professor of modern history, blogger - @blogihistoria and podcaster - @2hist1mikr. Personal opinion
