Kilka dni temu rozmawiałem w gronie przyjaciół o różnych zawiłościach w dziejach Niemiec. Jednym z tematów, który poruszaliśmy, był niemiecki hymn (Deutschlandlied) i jego losy po II wojnie światowej. Wydawało mi się, że śpiewanie pierwszej i drugiej zwrotki tego hymnu było po wojnie zakazane z mocy prawa. Nie mogłem się jednak powołać na żaden konkretny paragraf, więc postanowiłem poszukać więcej informacji. Rzeczywiście, w pierwszych latach po II wojnie światowej mocarstwa zachodnie zakazały wykonywania „Deustchlandlied” w swych strefach, podobnie uczynił też ZSRR na terenie swojej okupacji. Sytuacja zmieniła się po utworzeniu RFN i NRD w 1949 r. W RFN w 1952 r. przywrócono Deutschlandlied jako hymn, jednak obywatele RFN mieli śpiewać jedynie trzecią jego zwrotkę. Akt ten poprzedziły zresztą długie dyskusje. W NRD powstała nowa wersja hymnu, która obowiązywała do upadku „pierwszego państwa robotnika i chłopa na ziemi niemieckiej”, czyli do 1990 r. (więcej…)
Spór o żelazny krzyż
W drodze powrotnej z Heidelbergu, gdzie uczestniczyłem w promocji książki \”Narracje w dialogu\”, moją uwagę zwróciła informacja o nowym małym skandalu z historycznym podtekstem, jaki wybuchł w ostatnich dniach w Niemczech. Jedna ze znanych prezenterek niemieckiej komerycyjnej telewizji RTL, Birgit Schrowange wystąpiła z naszyjnikiem, do którego – pośród innych korali i wisiorków – był przytwierdzony żelazny krzyż. O sprawie doniosła na pierwszej stronie bulwarówka \”Bild-Zeitung\”. Krzyż moderatorki nie zawierał wprawdzie hakenkreuza, ale i tak na forum internetowym moderatorki zawrzało. \”To niedorzeczne, by moderatorka zawieszała na szyi odznaczenie wojenne\” – pisała jedna z licznych oburzonych osób. Nieoczekiwanie Schrowange otrzymała wsparcie O sprawie doniosła na pierwszej stronie bulwarówka \”Bild-Zeitung\”. W liście do niej stwierdzono, że wprawdzie \”żelazny krzyż jako emblemat (Hoheitsabzeichen) posiada dla Bundeswehry ogromne znaczenie\”, ale też, że \”(od 1956 r. żelazny krzyż) służy Bundeswerze w formie przyjętego krzyża belkowego (Balkenkreuz) jako nie budzące zarzutu insygnium, logotyp, branding (Markenbranding)\”. Sama moderatorka nie widziała nic niestosownego w wykorzystaniu tego odznaczenia do ozdoby swej szyi, powołała się na wykorzystanie tego znaku przez Bundeswehrę na współczesnych czołgach i samolotach. Jednym słowem front medialny, na którym \”walczy” Schrowange, niewiele w jej rozumieniu różni się od poligonu czy misji pokojowej z udziałem niemieckich żołnierzy, nie wspominając już o kontekście historycznym. A ten jest ciągle ważny, co pokazały internetowe komentarze tego wydarzenia. Jaka jest historia powstania tego odznaczenia? Dlaczego budzi ono takie emocje nawet dziś? W tym roku minęła 200-letnia rocznica jego powstania, więc to dobra okazja, by przypomnieć dzieje tego wojskowego wyrazu uznania i chwały.
Biogram Siegfrieda Emmo Eulena. Uzupełnienie
Jednym z głównych członków założycieli Niemieckiego Ludowego Związku Opieki nad Grobami (dalej NLZOG) był germanista, etnograf, dr Siegfried Emmo Eulen. W czasie pracy na historią Związku nie znalazłem na jego temat prawie żadnych informacji. Nie było ich w internecie, nawet na stronach Związku. Również niemiecka Wikipedia milczała na ten temat, podobnie jak ostatnie wydanie leksykonu Brockhausa, oraz specjalistyczne leksykony biograficzne. Wobec tego skontaktowałem się z archiwum NLSOG. Otrzymałem nieco materiałów. Na ich podstawie napisałem pierwszy wpis. Znaki zapytania jednak pozostały. Archiwum dokładniej przejrzało swoje zasoby i dosłało mi nowe materiały, które dają częściową odpowiedź na pytania związane z okresem po 1933 r. Po raz pierwszy zamieszczam też niektóre zdjęcia ze zbiorów archiwum NLSOG.
Twórca pięciu krzyży
Jednym z czołowych członków założycieli Niemieckiego Ludowego Związku Opieki nad Grobami (dalej NLZOG) był germanista, etnograf, dr Siegfried Emmo Eulen. W czasie pracy na historią Związku nie znalazłem na jego temat prawie żadnych informacji. Nie było ich w internecie, nawet na stronach Związku. Również niemiecka Wikipedia milczała na jego temat, podobnie ostatnie wydanie leksykonu Brockhausa, oraz specjalistyczne leksykony biograficzne. Wobec tego skontaktowałem się z archiwum NLSOG, skąd otrzymałem dwie ciekawe broszury ze szkicami biograficznymi współtwórcy Związku.