W centrum Wrocławia przy ul. Kuźniczej odsłonięto dzisiaj wystawę plenerową poświęconą Harry’emu hr. Kesslerowi. Kim był ten niemiecki arystokrata? Jaki ma związek z odrodzeniem naszej państwowości? Na te pytania odpowiada wystawa przygotowana przez Susane Carbon, prezeskę Stowarzyszenia jego imienia oraz reżyserkę filmową. Na dziewięciu tablicach nakreślono główne etapy życia Kesslera, w tym jego zaangażowanie w sprawach polskich w 1918 r. (więcej…)
Za kilka dni minie kolejna rocznica wprowadzenia stanu wojennego w Polsce. Jednym z ciekawszych aspektów tego wydarzenia była reakcja zachodnioniemieckich intelektualistów. W tym roku obchodzono w RFN 100. rocznicę urodzin pisarza, laureata nagrody Nobla, Heinricha Bölla. Jego kontakty z Polską, zainteresowanie dla polskiej kultury, a także jego zaangażowanie na rzecz polskiej opozycji przypomina publikacja „Heinrich Böll o Polsce i Polakach. Wybór pism” wydana przez Bruno Aricha-Gerza i Pawła Piszczatowskiego w Krakowie w 2017 r. (wydawnictwo Eporons-Ostrogi). Pomimo upływu dziesięcioleci od powstania tych tekstów, pozostają one nadal aktualne i warte lektury.
Ukazanie się tej publikacji to dla mnie szczególny moment. Po wielu latach starań udało się w końcu wydać drugą, nieznaną część Leksykonu Polactwa w Niemczech. Jej druk uniemożliwił wybuch II wojny światowej. Twórcy Leksykonu chcieli, aby ten tom stał się swego rodzaju pomnikiem polskiej mniejszości, miał pokazać zasięg, historyczne dziedzictwo, ale też współczesną dzialalność oraz dorobek polskiej wspólnoty w Niemczech. Dotąd czytelnikom znane było tylko wydanie fototypiczne z początku lat 70 obejmujące hasła A-P. Zawierało obok tekstu liczne fotografie, dzisiaj wielokrotnie o znaczeniu historycznym. Publikacja drugiej części, opartej na odnalezionym w Niemczech maszynopisie, kończy po wielu dekadach ten ambitny projekt wydawniczy. Jednocześnie może zachęcić do dalszych poszukiwań. Być może gdzieś przechowywana jest dokumentacja ikonograficzna.
Wraz z prof. Markiem Zyburą uczestniczyłem w pogrzebie wybitnego tłumacza literatury polskiej, wielkiej postaci polsko-niemieckiego dialogu, Karla Dedeciusa. Żegnała Go rodzina, przedstawiciele władz i różnych instytucji niemieckich i polskich, wielkie grono przyjaciół i znajomych. Uczniowie z łódzkiego gimnazjum Jego imienia wzięli udział w uroczystości ze sztandarem swej szkoły. Wśród mówców znaleźli się m. in. Rita Süssmuth oraz Adam Zagajewski, żegnający Zmarłego w sposób bardzo wzruszający.
W epoce fotografii i nagrań każde ważne wydarzenie można zilustrować. Przełom lat 1989/90 w Europie Środkowo-Wschodniej obfitował w takie zdjęcia-ikony. W Polsce można wymienić „okrągły stół“, podniesioną w górę rękę premiera T. Mazowieckiego w geście zwycięstwa czy demontaż pomnika F. Dzierżyńskiego w Warszawie. Podobnie jest w innych krajach podczas Jesieni Narodów. W Niemczech będzie to bez wątpienia widok tłumów napierających na mur berliński czy manifestujących przed gmachami STASI. Fotograficzne ikony tych historycznych dni odnajdziemy na plenerowej wystawie „Droga do zjednoczonych Niemiec“ , którą zaprezentowano właśnie przed Gmachem Głównym UWr. Wśród zdjęć jest jedno bardzo wyjątkowe. Mimo że pełne ekspresji, nie od razu rzuca się w oczy. Kiedy już jednak zwrócimy na nie uwagę, pozostanie nam na długo w pamięci.
professor of modern history, blogger - @blogihistoria and podcaster - @2hist1mikr. Personal opinion
