Przemówienie to nie znalazło się w podręcznikach do historii w Polsce i Niemczech. Trudno jest je także odszukać w internecie. Zmarły dziś Roman Herzog, prezydent RFN w latach 1994-1999, profesor prawa, jest w u nas postacią właściwie nieznaną. Szkoda. Był to bowiem nietuzinkowy polityk. Jego przemówienie wygłoszone z okazji 50 rocznicy wybuchu Powstania Warszawskiego z pewnością zasługuje na nasza pamięć. Zdołał w nim, wychodząc od tragicznej polsko-niemieckiej przeszłości, mówić z nadzieją o przyszłości naszego sąsiedztwa i dwustronnych relacji. Naturalnym miejscem ich rozwoju była dla niego zjednoczona Europa. Jego słowa należą bez wątpienia do zbioru wielkich wystąpień Polaków i Niemców, które były zwiastunami przełomowych momentów. Rok później, minister spraw zagranicznych Polski, prof. Władysław Bartoszewski, wystąpił w Bundestagu.
Die „Menschen auf Wegen“. Die Zwangsmigrationen in Ostmitteleuropa
Die Migration ist ein weites Feld. Sie begleitete die Menschheit von Beginn an. Wir haben es in der Geschichte mit unterschiedlichen Formen der Migration zu tun, sodass wir in der Forschung viele Vorschläge zur Typologisierung dieses Phänomens finden. Das 20. Jahrhundert war von unterschiedlichen Migrationswellen nicht verschont. In Ostmitteleuropa war die Migration in der Dekade der Jahre 1939-1949 ein Massenphänomen und hatte vor allem Zwangscharakter. In meinen weiteren Ausführungen konzentriere ich mich im genannten Zeitraum ausschließlich auf die Zwangsmigrationen im polnischen Territorium.