Pieniądz zastępczy używano w miejsce normalnej waluty ze zgodą lub bez zgody państwa. Występował w różnej postaci, bilonu i banknotów. Używano go w okresach kryzysu. I wojna światowa i jej skutki zapoczątkowały wydanie kilku serii pieniądza zastępczego od 1914 do 1923 roku. Monety z początku wojny o dobrym kruszcu, szybko zastąpiono wytworzonymi z gorszego stopu, powiększano obieg pieniądza papierowego. Pojawiła się wreszcie konieczność zastąpienia oficjalnego pieniądza. Ich emitentami były m. in. władze samorządowe. Takie kroki podjęła także Kolonia. (więcej…)
Japońskie reparacje
Wiele się mówi ostatnio o reparacjach wojennych, którymi obciążono pokonane w 1945 r. Niemcy. A jak ta sprawa wyglądała w przypadku ich sojuszników? Japonia skapitulowała 2 września 1945 r. Nie podjęto jednak od razu decyzji dotyczących reparacji. USA wprawdzie zapowiedziały, że dokonają demontażu obiektów przemysłowych oraz zarekwirują majątek zagraniczny. Szybko jednak pod wpływem sytuacji międzynarowej i pogarszających się relacji z ZSRR zmieniły zdanie. Politykę restrykcji zastąpiła polityka współpracy. Dla USA Tokio było potencjalnie zbyt ważnym partnerem w regionie, by nadmiernie go osłabiać. Widoczne było to także w czasie późniejszych dyskusji nad podpisaniem traktatu pokojowego w 1951 roku (art. 14), czy też bilateralnych umowach reparacyjnych. W sumie Japonia wniosła nieznaczne reparacje. Według „Encyclopedia of American Foreign Policy” Japonia wypłaciła 1 mld dolarów reparacji oraz 490 mln pomocy gospodarczej Birmie, Indonezji, Płd. Korei, Malezji, Laosowi, Kambodży oraz Płd. Wietnamowi1. Inne szacunki nie znajdują odpowiedniego potwierdzenia i należy traktować je z wielką ostrożnością2. (więcej…)
Wysokość wypłat
Od kilku tygodni nie gasną komentarze w sprawie polskich roszczeń reparacyjnych i odszkodowawczych. Temat ten, mimo licznych krytycznych wypowiedzi, nie umarł wraz z końcem sezonu ogórkowego. Można nawet mieć wrażenie, że jest coraz bardziej aktualny, bo politycy partii rządzącej prześcigają się w formułowaniu uzasadnień. Nowego paliwa dodała ekspertyza Biura Analiz Sejmowych, której autorem jest dr hab. Robert Jastrzębski. Pojawiło się w niej szereg błędów, postanowiłem zająć się tylko jednym z nich, tym najbardziej komentowanym, czyli liczbami.
Pieniądze za wojnę
W ostatnich tygodniach w mediach wielokrotnie podejmowano problem reparacji wojennych od Niemiec. Wypowiadało się na ten temat wiele osób. Pretekstem do podjęcia tego tematu były wypowiedzi czołowych polityków partii rządzącej. Podniesienie nagle sprawy roszczeń odszkodowawczych od Niemiec wydaje się zaskakującym działaniem, oderwanym od realnych problemów w polityce zagranicznej i wewnętrznej. Na plan pierwszy wysunęły się emocje. W wypowiedziach polityków można było zauważyć wielki chaos, brak uwzględnienia realiów prawnych i politycznych, w jakich poruszała się Polska po 1945 roku. Zamiennie używano określeń reparacje i odszkodowania, co dodatkowo pogłębiało zamieszanie.