O wyjątkowym zachowaniu kanclerza Willy’go Brandta w Warszawie przed pomnikiem bohaterów Getta pisałem już nie raz. Dzisiaj przypada 51 rocznica tego symbolicznego gestu. Podczas porządkowania zasobów mojego dysku na komputerze trafiłem na kopię artykułu Pawła Miedzińskiego, który warto przypomnieć i spopularyzować. Autor zamieścił tam zdjęcia W. Brandta, które zostały zdjęte przez cenzurę i nie weszły do obiegu prasowego w PRL. (więcej…)
Przed kilku dniami obchodziliśmy 50 rocznicę uklęknięcia zachodnioniemieckiego kanclerza Willy’ego Brandta przed pomnikiem Bohaterów Getta w Warszawie. Scena ta stała się szybko ikoną i symbolem dążenia do pojednania między narodami. Mimo upływu dziesięcioleci w Polsce nadal nie brak osób, które nie potrafią a raczej nie chcą zrozumieć znaczenia tego gestu. Określenia typu „pusty gest”, „mydlenie oczu” czy „pseudopojednanie” są dobrym tego przykładem z ostatnich dni. Jak wytłumaczyć ten fenomen? Co sprawia, że sprawy wydawałoby się oczywiste, należy na nowo tłumaczyć? Czy za tym się kryje niewiedza, czy kalkulacja polityczna? (więcej…)
Oferta muzealna Berlina jest przebogata. Każdy znajdzie tu coś dla siebie, w tym i zainteresowani historią XX w. Od kilku lat w samym centrum stolicy Niemiec, na Unter den Linden, pokazywana jest stała wystawa poświęcona byłemu burmistrzowi miasta (Zachodniego Berlina) i późniejszemu kanclerzowi RFN, Willy’emu Brandtowi. Jej organizatorem jest Fundacja jego imienia. Wielkoformatowe zdjęcie z klęczącym w Warszawie w grudniu 1970 r. kanclerzem umieszczono w witrynie od strony stale pełnej przechodniów ulicy.
W ostatnich dniach doszło do kumulacji konferencji i dyskusji poświęconych problematyce polsko-niemieckiej. Druga połowa roku obfituje w ważne rocznice związane ze współczesnymi relacjami między naszymi krajami: na 14 listopada przypadła 25. rocznica podpisania układu granicznego między Polską a RFN (1990), jutro będziemy obchodzić 50. rocznicę listu biskupów polskich do biskupów niemieckich (1965), natomiast 7 grudnia 45. rocznicę przełomowej wizyty kanclerza RFN W. Brandta (1970). Uczestnicząc w różnych spotkaniach, musiałem zaniedbać nieco wpisy na blogu. Ponieważ udzieliłem kilka wywiadów związanych z tym tematem, pomyślałem, że niektóre z nich – za zgodą redakcji – mogę udostępnić moim czytelnikom. Stąd moja dzisiejsza propozycja krótkiej lektury – wywiad dla Deutsche Welle, który przeprowadziła Barbara Cöllen. Poświęciłem go aktualnym problemom relacji polsko-niemieckich i wyzwaniom, jakie stoją przed naszymi krajami w Europie. Wymagają one ściślejszego współdziałania w ramach partnerstwa strategocznego. Czy do niego dojdzie w nowej konstelacji politycznej, zobaczymy, choć niewątpliwie byłoby ono korzystne dla obu stron.
Jak dyskutować o relacjach polsko-niemieckich? Jak je oceniać? Na to z pozoru banalne pytanie odpowiedź nie jest łatwa. Oczywiście, można wskazać najważniejsze daty i związane z nimi wydarzenia. Czy takie kalendarium odda jednak złożoność tych relacji? Można też wymienić po obu stronach kluczowe postacie, które znacząco wpłynęły na kształt dwustronnych stosunków. Można dokonywać również bilansu obecnego stanu, nie tracąc z oczu punktu wyjścia w czasach współczesnych. Takie sposoby podejścia do tematu są często stosowane, ale nie oddają całego bogactwa polsko-niemieckich kontaktów. Stawiając sobie taki cel, warto też odwoływać się do tekstów źródłowych, m. in. polskich autorów. Nierzadko są oni dziś już zapomniani, ale ich utwory zadziwiająco często wykazują aktualność. A dzięki temu moga stać się zaczynem dyskusji.
professor of modern history, blogger - @blogihistoria and podcaster - @2hist1mikr. Personal opinion
