Pod koniec stycznia Archiwum Akt Nowych udostępniło „Katalog egzekucji i strat wojennych 1939-1945 według meldunków Delegatury Rządu RP na Kraj”. Zaprezentowano je jako efekt współpracy Archiwum z grupą parlamentarną posła A. Mularczyka (PiS), która postawiła sobie za cel oszacowanie strat Polski w czasie II wojny światowej i wystąpienie wobec Niemiec o odszkodowanie z tego tytułu. Katalogu, co jest dość zaskakujące, nie opatrzono żadnym komentarzem. Poprosiłem kierownika działu oraz pod jego nieobecność wicedyrektora o odpowiedź na kilka pytań związanych z tym materiałem. Mimo upływu miesiąca i przypomnienia mojej prośby obu osobom, do dzisiaj nie otrzymałem odpowiedzi (K.P.A, Art. 35 § 3). (więcej…)
W drodze i na miejscu
Fala emigracji i uchodźstwa to jeden z najbardziej aktualnych problemów dzisiejszego świata. W Europie już nie tylko go obserwujemy, ograniczając się do humanitarnego wsparcia, ale i doświadczamy go. Dzieje się tak nawet w sytuacji odmowy partycypacji w przyjmowaniu napływających z innych stron świata w granice UE. W Polsce problem ten jest często przywoływany, choć ma się wrażenie, że czynimy to bardzo powierzchownie, abstrahując nie tylko od teraźniejszości, ale i własnego historycznego doświadczenia. Migracje o różnym charakterze to stała część dziejów Polski. Świetnie pokazuje to wystawa stała w otwartym w ubiegłym roku w Gdyni Muzeum Emigracji. Właśnie ukazał się jej katalog.
Nowe publikacje
Problem deportacji Górnoślązaków w głąb ZSRR cieszy się w ostatnich latach dużym zainteresowaniem. Organizowane są wystawy, ukazują się kolejne publikacje. Wczoraj uczestniczyłem w ciekawej konferencji zorganizowanej przez Oddział IPN w Katowicach poświęconej deportacjom z ziem polskich po 1945 r. Tytuł mógł nieco mylić, w programie ujęto ziemie, które dopiero po 1945 r. znalazły się w granicach państwa polskiego, jak i te, które już do Polski nie należały. W konferencji wzięli udział – co należy podkreślić – i wytrawni, i początkujący badacze tych problemów. W dyskusji poruszono kwestie relacji między ludnością polską, niemiecką czy rodzimą a Armią Czerwoną, cele polityki radzieckiej, dostęp do źródeł poradzieckich i perspektywy dalszych badań. W czasie spotkania gospodarze zwrócili uwagę na najnowsze publikacje. Jest wśród nich publikacja przeglądowa, ale i studium z dziejów lokalnej społeczności – mieszkańców podgliwickiego osiedla Ostrop. Wart uwagi jest również katalog do wystawy w Centrum Dokumentacji Deportacji Górnoślązaków. Zadbano o wysoki poziom edytorski.