W ostatnich dniach znów głośno się zrobiło wokół niemieckich rent inwalidzkich dla byłych żołnierzy, którzy walczyli w czasie II wojny światowej w różnych niemieckich formacjach, także Waffen SS. Powodem stała się rezolucja parlamentu belgijskiego, w której wezwano RFN do zakończenia wypłat rent inwalidzkich z tego tytułu obywatelom Belgii i stworzenia komisji historycznej, która miałaby zająć się tematem służby w niemieckich jednostkach obywateli tego państwa1. Problem wypłat dotyczy także osób zamieszkałych na terenie Polski. W prasie, także w naszym kraju, pojawiło się sporo błędnych informacji2. Najczęściej materiały prasowe są przekopiowaniem tekstów innych dziennikarzy. Wyraźnie widać brak odwołania się do źródeł i opracowań naukowych. Problem nie jest nowy, warto go więc przypomnieć.
(więcej…)
Zdziwienie, irytacja, frustracja
Tymi trzema określeniami mogę podsumować mój wczorajszy udział w Niemczech w konferencji poświęconej współczesnemu nacjonalizmowi w Europie. Organizacja spotkania była wzorowa. Zaproszono ciekawych referentów, zadbano o muzyczną oprawę, co jest dość wyjątkowe przy takich okazjach. Dopisała też publiczność. Sala była bowiem wypełniona po brzegi. A jednak konferencja okazała się rozczarowująca. Jej przebieg mógłby podsunąć smutną konstatację, że choć od dekad toczy się dyskusja między historykami polskimi i niemieckimi, to jej efekty są mizerne, lub ograniczone jedynie do tzw. specjalistów od Polski / Niemiec. (więcej…)
Podróż w czasie
Wystawy stałe po kilku latach wymagają bardzo często wprowadzenia pewnych zmian. Nie zawsze chodzi przy tym jedynie o kosmetyczne przeróbki, poprawienie czy uzupełnienie brakujących informacji czy eksponatów. Szybki postęp techniki w ostatnich dekadach, także muzealnej, zmienił upodobania zwiedzających. Tablice z tekstem zastąpiono multimediami. Prezentowany materiał ma silniej oddziaływać na różny zmysły. Nie chodzi tylko o przyswojenie wiadomości, ważną rolę odgrywa obraz, dźwięk czy kolor, które wpływają na uczucia. Nowoczesne wystawy zawierają materiał emocjonalny, który u zwiedzających ma wywołać pożądany efekt. W muzeum Konrada Adenauera, byłego kanclerza RFN, w Rhöndorf można obejrzeć nową wystawę stałą „Konrad Adenauer 1876-1967. Nadreńczyk, Niemiec, Europejczyk”. Znajdziemy na niej wszystkie nowe elementy. Towarzyszy jej starannie wydany katalog1. (więcej…)
Historyczna przestrzeń
Miasta z ich historią są ciekawym przedmiotem do obserwacji. Przez stulecia gromadzą się w ich przestrzeni różne znaki kulturowe, które trzeba często na nowo odczytać i zinterpretować. Odczytanie miasta nie jest łatwym zadaniem. Czasami znaki te są zatarte, nieczytelne lub straciły na swej ostrości / znaczeniu. Ciekawym przypadkiem jest pomnik Józefa Piłsudskiego w Rzymie. Mało kto dzisiaj wie, że ulokowano go w miejscu realizacji planów faszystowskiego Rzymu. (więcej…)
Przydatne narzędzie?
Zamieszczenie przez Archiwum Akt Nowych Katalogu egzekucji i strat wojennych 1939-1945 na stronie internetowej jest z pewnością ważnym wydarzeniem. Jest to narzędzie do dalszych badań. Jednak jego udostępnienie wywołuje więcej pytań niż można uzyskać odpowiedzi. Z nieznanych powodów nie przybliżono bowiem okoliczności powstania materiałów do katalogu. Pytania zadane AAN pozostały – jak na razie – bez odpowiedzi. (więcej…)