Od dłuższego czasu obserwujemy w Polsce w przestrzeni publicznej intensywną obecność problematyki historycznej, zwłaszcza odnoszącej się do XX w. Praktycznie nie ma dnia, by w mediach nie przypomniano jakiegoś wydarzenia czy postaci. Na głównych ulicach, czy w centralnych punktach miast montowane są czasowe wystawy. Nie tyle uzupełniają one stałe elementy upamiętnień historii, co wręcz je dublują lub nad nimi dominują formą, nierzadko krzykliwością przekazu.
W Berlinie w budynku MSZ otwarto czasową wystawę z okazji stulecia powstania Niemieckiego Związku Ludowego Opieki nad Grobami pt. „Europa, wojna i ja (Europa, der Krieg und ich)“. Wystawa pokazuje początki troski o mogiły wojenne w Europie od końca XIX wieku. Następnie przybliża główne zadania i pola aktywności Związku Ludowego w okresie „krótkiego stulecia”. „Pojednanie ponad grobami” oraz aktualne wyzwania dopełniają program wystawy. Nie zabrakło też – mimo narzuconej jubileuszem narracji – krytycznego spojrzenia na przeszłość.
(więcej…)
W ostatnich latach zmienia się stosunek do „trudnej historii” w przestrzeni publicznej. Można spotkać różne formy obchodzenia się z nią. Od negacji przez obojętność po akceptację. Przed kilku tygodniami pisałem o Rzymie i ignorowaniu obecności pozostałości po okresie faszystowskim w tym mieście. Innym przypadkiem jest stolica Tyrolu Południowego, Bozen / Bolzano. Przebudowywane w latach międzywojennych na wzorcowe miasto faszystowskie, znalazło sposób na wpisanie w swą teraźniejszość tego rozdziału „trudnej historii”. Sprowadza się on do trzech określeń: historyzacja, kontekstualizacja i muzealizacja. Może stanowić też wzór do naśladowania w innych, także naszych polskich, przypadkach „trudnej historii”.
Odwiedziłem dzisiaj miejsce pamięci poświęcone eksterminacji francuskich Żydów (Mémorial de la Shoah). To ważny punkt na mapie komemoratywnej Paryża i Francji. Tworzy je kilka części. W czasie mojego pobytu odbywały się w nim lekcje historii. Jest to więc miejsce żywe, odwiedzane przez kolejne generacje Francuzów. (więcej…)
„Du bist anders? / Jesteś inny?” pod takim tytułem kryje się ciekawa wystawa online, która przedstawia losy młodych ludzi różnych wyznań i narodowości w Europie w czasie II wojny światowej. Przygotowała ją Fundacja Pomnik pomordowanych Żydów w Europie / Stiftung Denkmal für ermordeten Juden Europas. Przedstawiono 37 biografii, w tym pochodzące z Polski. Projekt przygotowano bardzo starannie. Na stronie można znaleźć wyczerpujące informacje o każdej z osób, zaproponowano też osobne materiały dla nauczycieli. Wystawa może stanowić wzór nowoczesnego przybliżenia trudnej problematyki II wojny, postaw młodzieży z różnych krajów, uwrażliwienia na los innych grup niż własna. (więcej…)
professor of modern history, blogger - @blogihistoria and podcaster - @2hist1mikr. Personal opinion
