Dworzec kolejowy w Oławie odwiedzam rzadko. Dzisiaj odprowadzałem kogoś na pociąg. Moją uwagę zwróciła tablica, którą umieszczono kilka lat temu na fasadzie od strony peronów. Upamiętnia „175 lat pierwszej linii kolejowej na ziemiach polskich. Wrocław – Oława”. Napis przeczytałem dla pewności dwa razy. Przypomniał mi się podobny z Opola, przypadek był ten sam. Zastanawia mnie to, jak to możliwe, że ponad 30 lat od zmian społeczno-politycznych, edukacji regionalnej i lokalnej, nadal popełniane są te same błędy. Nikt nie zauważa? Nikomu nie przeszkadza? (więcej…)
Zmiana perspektyw
Przez kilka godzin w Krzyżowej mogłem uczestniczyć w spotkaniu z darczyńcami Fundacji im. Frei von Moltke z Berlina. Wygłosiłem referat pt. „Erinnerungskultur im Osten und Westen Europas”. Po nim odbyła się ciekawa dyskusja. Nie był to pierwszy kontakt z tą grupą. Z wieloma osobami znam się od lat. Przy tej okazji obejrzałem wystawę także plenerową pt. „Wrastanie. Ziemie Zachodnie i Północne. Początek”.
Analogie w historii. Komentarz dla „Bild-Zeitung”
Politycy i dziennikarze często wykorzystują analogie historyczne. Uważają je zapewne za dowód swej erudycji, ale przede wszystkim za środek perswazji. Czy czynią to trafnie? Ostatnio kontrowersje wywołało porównanie W. Putina z A. Hitlerem, które poczynił (choć nie on pierwszy) prezydent A. Duda. Redakcja „Bild-Zeitung” poprosiła mnie o komentarz. Jak to zwykle bywa z obszerniejszej wypowiedzi, wybrano pojedynczy cytaty. Mój komentarz w całości zamieszczam zatem poniżej. Zastanawia mnie to, jak na Zachodzie nadal trudno zaakceptować J. Stalina jako arcyzbrodniarza. Być może wtedy porównanie W. Putina z A. Hitlerem nie byłoby potrzebne.
Tablice pamięci
Dziedzictwo kulturalne Ziem Zachodnich i Północnych Polski fascynuje kolejne pokolenia. Od zmian granic po 1945 roku minęło już ponad 80 lat. Wydawało się, że wraz z odejściem dawnych mieszkańców, ich kultura przestanie istnieć, odejdzie w zapomnienie. Stanie się tylko przekształconą materialną skorupą. Tak się nie stało, pomimo zniszczeń bezpośrednio po 1945 i późniejszym destrukcjom, obecni mieszkańcy nawiązują do przeszłości, szukają jej bogactwa, eksplorują bez nacjonalistycznych klapek. Wczoraj w Piekarach k. Jelcza-Laskowic odsłonięto tablicę upamiętniającą. Jest to zasługa prężnie działającego w tym regionie Stowarzyszenia Lokalna Grupa Zwiadowców Historii. (więcej…)
Przemówienie
Nie często się zdarza, że biorąc udział w jakiejś uroczystości głęboko wzruszam się. Dzisiaj uczestniczyłem w Baninie na Kaszubach w odsłonięciu pomnika poświęconego ofiarom reżymów totalitarnych, nazistowskiego i radzieckiego. Upamiętniono tam m.in. czterech moich bliskich krewnych. Nie byłoby to możliwe bez inicjatywy lokalnego działacza i historyka kaszubskiego, dr. Eugeniusza Pryczkowskiego. Przy okazji odsłonięcia pomnika przedstawiono kolejny tom wspomnień wojennych Kaszubów. Poniżej zamieszczam tekst mojego wystąpienia przygotowanego na ten wyjątkowy dzień. (więcej…)