Pomniki upamiętniające bohaterskie czyny na froncie lub poległych żołnierzy są stałym elementem krajobrazu pamięci tworzonego po wojnach XX w. Choć bywało, że ofiara żołnierzy była daremna, a nawet wspierała błędną politykę, zakończoną klęską, ich poświęcenie ex post heroizowano, czyniono z nich „moralnych zwycięzców“, lepszych, szlachetniejszych od tych rzeczywistych. Pomniki te nie tyle miały upamiętniać stracone młode życie, co napominać i dyscyplinować naród, by „pozostał wierny” tej ofierze. Czemu miała ona służyć, definiowała polityka historyczna państwa. W tysiącach mniejszych i większych miejscowości Niemiec spotykamy pomniki upamiętniające poległych w I wojnie światowej. W większości pokazują heroizm żołnierzy, wierność przysiędze i poświęcenie narodowej sprawie. Projektowano je jako swego rodzaju ołtarze potrzebne do praktykowania narodowych rytuałów. Jedynie nieliczne z nich wyrażają potępienie wojny, żal i skruchę z powodu bezsensownej śmierci milionów. Jednym z takich pomników jest rzeźba Ernsta Barlacha w katedrze w Magdeburgu. (więcej…)
Kto towarzyszył J. Piłsudskiemu w podróży z Berlina do Warszawy?
Wydawało się, że już wszystko wiemy o biografii Józefa Piłsudskiego. W końcu od lat publikowane są na jego temat książki i artykuły o różnej objętości i randze. Portal „Porta Polonica“ poprosił mnie o napisanie artykułu o ważnym okresie w życiu twórcy Legionów – jego pobycie w niemieckich więzieniach w latach 1917-1918. Jak się okazało, można znaleźć jeszcze kilka ciekawych szczegółów z biografii, a nawet sprostować błędne informacje. Jedna z nich dotyczy osób, które towarzyszyły 9/10 listopada 1918 roku J. Piłsudskiemu i jego szefowi sztabu, płk. K. Sosnkowskiemu w podróży z Berlina do Warszawy po uwolnieniu z odosobnienia. (więcej…)