Archiwum

marzec 2015

m

Encyklopedia gett

E

Do księgarni niemieckich w tych tygodniach trafiła monumentalna encyklopedia poświęcona gettom w czasie Holokaustu (Enzyklopädie der Ghettos während des Holocaust). Ukazała się z znanej oficynie wydawniczej Wallstein-Verlag. Jej wydawcami są pracownicy Międzynarodowego Instytutu Badań nad Holokaustem Yad Vashem, Guy Miron i Shlomit Shulhani. W dwóch opasłych tomach formatu A4 (w sumie 1091 stron) zamieszczono ponad 1100 haseł. Teksty – gdzie to było możliwe i potrzebne – zaopatrzono w zdjęcia, mapy. Encyklopedię poprzedzają trzy artykuły, które stanowią bardzo dobry wstęp, pozwalają zapoznać się z pojęciem „getto“, podstawą źródłową, stanem badań, głównymi wątkami dyskusji oraz dokumentacją wizualną. Encyklopedia ta jest – jak się wydaje – najbardziej obszernym wydawnictwem poświęconym gettom. Stanowić będzie niezbędną pomoc w poznaniu tej trudnej i złożonej problematyki. Podsumowuje stan wiedzy i może być punktem wyjścia do kolejnych badań i dyskusji. Być może znajdzie się instytucja i/lub wydawnictwo w Polsce, które zechce podjąć się trudu wydania tego monumentalnego dzieła.

(więcej…)

Normalność, która może uwierać

N

Ileż to razy niegdyś życzyliśmy sobie, by relacje polsko-niemieckie można było traktować jak wiele innych w Europie, krótko jako normalne. No i tak się stało. Potwierdzają to również wyniki badania ankietowego, które przeprowadził niedawno Instytut Spraw Publicznych (ISP) pt. „ Agnieszka Łada, Barometr Polska-Niemcy 2015. Polacy o polsko-niemieckim partnerstwie we wspólnej Europie, Warszawa 2015.” Respondenci za pierwszorzędne uznali problemy europejskie i przez ten pryzmat oceniają relacje z zachodnim sąsiadem. Kwestie historyczne zeszły na dalszy plan, nie odgrywają większej roli. Jednak tak długo oczekiwana przez nas „normalność“, kryje w sobie również – jak zaznacza autorka tych badań, dr Agnieszka Łada – pewne niebezpieczeństwa.

(więcej…)

Jak uczy się w Rosji o II wojnie?

J

Jaką rolę pełni w dzisiejszej Rosji szkolne nauczanie o II wojnie? Jakie wątki się eksponuje? Ile godzin poświęca się w szkole na tę problematykę? Jaką rolę pełni tu polityka historyczna państwa? Jaka jest prywatna pamięć o wojnie? Na ten i inne tematy pisze w najnowszym wydaniu naukowego bloga „Public History Weekly. Blogjournal for History and Civic Education“ rosyjski historyk, Aleksander Chodniew. Pokusiłem się o komentarz do tego tekstu. Redakcja czasopisma zamieściła dzisiaj mój głos (tekst poniżej).

(więcej…)

Porządkowanie archiwum

P

Któż z nas nie zna takiej sytuacji? Latami gromadzimy różne książki, kserokopie, notatki, plakaty i ulotki. W pewnym momencie – niezależnie od tego, czy zakładaliśmy to wcześniej czy nie – powstaje małe domowe archiwum. Idealnie byłoby, gdybyśmy naszemu zbieractwu od samego początku nadali jakąś strukturę (systematykę). To jest jednak bardzo rzadkie. A co zrobić w innym przypadku? Ilość nieuporządkowanych materiałów zaczyna nam powoli przeszkadzać. Niczego nie możemy znaleźć. Konieczny staje się przegląd, podzielenie na podzbiory, a także zastanowienie się nad zatrzymaniem lub oddaniem / wyrzuceniem niepotrzebnych rzeczy. Tego typu myśli naszły mnie podczas kartkowania albumu zdjęć znanego brytyjskiego fotoreportera polskiego pochodzenia, Chrisa Niedenthala. Spośród swych bogatych zasobów wybrał dziesiątki zdjęć z lat 1973-1989, które wykonał w Polsce i innych krajach „za żelazną kurtyną”. Czytelnik przeglądając kolejne strony, szybko gubi się w gąszczu tematów, scen, kolorów. Album nie ma żadnej struktury, a kolejność zdjęć sprawia wrażenie przypadkowej. Wydawca nie zamieścił krótkiego przewodnika po twórczości Niedenthala. Wstęp wybitnego pisarza, Jerzego Pilcha, jest impresją ciekawą dla czytelnika, ale nie mogącą zastąpić przedstawienia sylwetki fotografa. Czytelnik sam więc wysila się, by znaleźć klucz do serii zdjęć, by umieścić je w jakimś kontekście nie tylko historycznym, ale i odnoszącym się do dziejów fotografii, twórczości Niedenthala. Nie brak wśród nich znakomitych ujęć, ale czy przeciętny czytelnik jest przygotowany na obcowanie z nimi? Czy kobieta z naszyjnikiem z papieru toaletowego, jedna z ikon gospodarki niedoboru minionego okresu, jest zrozumiała dla młodszego pokolenia?

(więcej…)

Wrocław ponownie odczytany…

W

W dziejach miast można dostrzec różne cezury, przywołujące wydarzenia polityczne, kulturalne, czy gospodarcze. Sygnalizują sytuację graniczną, dostrzeganą współcześnie lub po wielu dekadach. Wskazanie konkretnej cezury jest z jednej strony manifestacją końca, a z drugiej ogłoszeniem kolejnego początku. Jest przejściem z jednej epoki do drugiej, przekroczeniem niewidzialnej najczęściej granicy.

(więcej…)

Krzysztof Ruchniewicz

professor of modern history, blogger - @blogihistoria and podcaster - @2hist1mikr. Personal opinion

Newsletter „blogihistoria”

Zamawiając bezpłatny newsletter, akceptuje Pan/Pani zasady opisane w Polityce prywatności. Wypisanie się z prenumeraty newslettera jest możliwe w każdej chwili.

Najnowsze publikacje

Więcej o mnie

Kontakt

Translate »