Św. Barbara z Essen
Ś
Zmiana warty czy zwijanie obozu?
Z
Ten dzień musiał nastąpić. Erika Steinbach, przewodnicząca Związku Wypędzonych (BdV), poinformowała, że nie będzie więcej kandydować na tą funkcję. Sprawowała ją przez 16 lat i była pierwszą kobietą w tej roli. Dla Warszawy może to być dobra wiadomość. Odchodzi osoba, która w przeszłości wywołała ogromne i wyłącznie negatywne emocje w relacjach polsko-niemieckich, przy okazji udowadniając, że dość łatwo można je – mimo wszystkich zmian na lepsze – podkopywać i podminowywać. Przypomniała mi się karykatura jednego z polskich rysowników, Jerzego Zaruby. Po ustąpieniu w 1963 r. kanclerza Konrada Adenauera przedstawił on scenę, w której za odchodzącym w dal przywódcą RFN w płaszczu krzyżackim (a jakby inaczej) w kondukcie żałobnym idą zasmuceni karykaturzyści, żyjący przez wiele lat z satyrycznego podsumowywania kolejnych poczynań polityka… Zapowiedź ustąpienia E. Steinbach wywołuje podobne skojarzenia, stawia nowe pytania: o czym będą pisać w przyszłości niektórzy dziennikarze, i oczywiście – co dalej ze Związkiem Wypędzonych? Czy nie jest to dobra okazja, by zastanowić się nad sensownością dalszego istnienia tej organizacji? (więcej…)
Trochę historii z mundialem w tle
T
Zza okien dobiegają dźwięki klaksonów. To fani drużyny piłkarskiej Niemiec świętują zwycięstwo i wejście do półfinału mistrzostw świata. Ulice Bonn w czasie meczu były puste. Wszystkie knajpy były zajęte przez kibiców. Restauratorzy zadbali o godziwe warunki przeżywania transmisji, piwo lało się oczywiście strumieniami. Wielkie telewizory wystawiono przed knajpami, pogoda dopisała, zyski wzrosły (napiwki też). Wokół kolory flagi niemieckiej w różnych formach: od przewieszonej zawadiacko flagi, trójbarwnych koszulek, czapeczek po pasiaste instrumenty różnego typu. Obok flag Niemiec wiszą też flagi Francji. Ten mecz, atmosfera pikniku i święto wszystkich fanów są elementem (w tych dniach kluczowym) relacji niemiecko-francuskich. Tak się złożyło, że w ostatnich dniach zajmuję się nimi dość intensywnie. W Bonn uczestniczę w ciekawej polsko-niemiecko-francuskiej szkole letniej, a w Paryżu wziąłem właśnie udział w konferencji poświęconej jednemu z czołowych specjalistów od relacji niemiecko-francuskich, Michaelowi Wernerowi. (więcej…)
Karta z Paryża
K
Podzielona pamięć o I wojnie światowej
P
Dnia 27 czerwca 2014 r., dzień przed rocznicą zamachu serbskiego studenta, Gavrilo Principa, na następcę tronu Austro-Węgier, arcyksięcia Franciszka Ferdynanda, odsłonięto we wschodniej części Sarajewa jego pomnik. Strzały te bezpośrednio wywołały I wojnę światową, choć europejskie mocarstwa, zwłaszcza wilhelmińskie Niemcy, do takich zmagań gotowe były już wcześniej. W czasie uroczystości we wschodniej części Sarajewa, kontrolowanej przez Serbów, zebrało się ponad tysiąc osób. Jeden z liderów społeczności serbskiej, Nebojsa Radmanovic, przedstawiał zamachowca jako bohatera narodowego i patriotę. Jego zdaniem ucieleśniał on serbskie dążenia do stworzenia jednolitego państwa, które ciągle jeszcze pozostaje postulatem. Serbska część Bośni od wielu lat grozi odłączeniem i dąży do zjednoczenia z sąsiednią Serbią. Wojna początku lat 90. XX wieku i obecna sytuacja przedstawiane są więc jako kolejny etap na drodze do celu, wskazanego m. in. przez zabójce arcyksiążęcej pary. Pomnik Principa stanął w miejscu, gdzie niegdyś znajdowała się marmurowa tablica go upamiętniająca. Zdemontowały ją wojska niemieckie w 1941 r. i – jak wyraził się Radmanovic – „przekazały największemu wrogowi narodów, osławionemu Adolfowi Hitlerowi“. Uroczystość odsłonięcia pomnika jest jedną z wielu prób przywołania wydarzeń sprzed 100 lat i przypomnienia ich współczesnym społeczeństwom, czasem w kostiumie motywowanym bieżącą polityką. Pomimo upływu całych dziesięcioleci, nie jest to bowiem tylko tzw. wydarzenie historyczne, odległe i mało interesujące kogoś poza specjalistami. Także i dzisiaj budzi duże emocje, wywołuje kontrowersje, zmusza do dyskusji i prowadzi do ścierania się stanowisk.
